Jaarprogramma
Sterrenwacht Saturnus Jaarprogramma 2024 - 2025
- Toegang lezingen en de sterrenwacht € 3,50 per persoon en € 7,-- per gezin.
- Voor donateurs van de sterrenwacht is de toegang gratis.
- Voor kinderen van donateurs van de sterrenwacht is de jeugdgroep op zaterdagavond gratis.
- U bent al donateur van de sterrenwacht voor €52,50 per jaar.
Bijgewerkt: Tho 11-12-2024
| Vrijdagavond | Lezing |
| 11-10-2024 | Eef Boschman |
| 20:00 | Het onbegrijpelijke heelal |
| In de laatste eeuw hebben we ons een beeld gevormd van het heelal. Na een oerknal is het steeds groter geworden. Nu 13,8 miljard jaar later, lijkt het erop dat het groter worden steeds sneller gaat. In ons model van het heelal zijn nogal wat vreemde fenomenen opgedoken zoals inflatie, donkere materie en donkere energie en lijkt het erop dat we er eigenlijk weinig meer van begrijpen. | |
| Zaterdagavond | Knutselen |
| 12-10-2024 | Liza Bruin |
| 19:00 | Knutselen met Liza in oktober |
| 1x in de maand, tijdens het sterrenwacht seizoen, gaat Lisa met de kinderen van de jeugdgroep, kinderen van ~6 en ouder, knutselen. Als het helder is kijken we even door de telescoop. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 18-10-2024 | Paul Volman |
| 20:00 | Waarnemen van de zon |
| Wat kunnen we als amateur waarnemen van de zon? Welk filter hebben we daarvoor nodig en wat zijn de resultaten. Paul laat deze avond zien wat er allemaal mogelijk is en wat het afgelopen jaar heeft opgeleverd. | |
| Zaterdagavond | Lezing |
| 19-10-2024 | Theo Hoogerhuis |
| 19:00 | Mars dichtbij |
| Wij bekijken Mars van dichtbij, staat hij wel altijd dichtbij? .. Wat kan je allemaal zien op het oppervlak en wat gebeurt er zoal. We kijken ook naar de bewegingen van Mars aan de sterrenhemel. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 25-10-2024 | Eric Hennes |
| 20:00 | Detecteren van zwaartekrachtgolven |
| Zwaartekrachtgolven ontstaan wanneer massieve objecten met elkaar botsen. De daaruit voortvloeiende lokale vervorming van de ruimtetijd spreidt zich uit als een golf. Dit verschijnsel is in 1916 voorspeld door Einstein op basis van zijn relativiteitstheorie. In 2015 is de eerste zwaartekrachtgolf waargenomen, opgewekt door de botsing van twee zwarte gaten in een ver sterrenstelsel. Inmiddels zijn zo'n 100 botsingen waargenomen, waaronder een paar van twee neutronensterren. In de presentatie wordt besproken en gedemonstreerd hoe zwaartekrachtgolven ontstaan, hoe ze gemeten worden en wat er aan trillingsdemping bij komt kijken. | |
| Zaterdagavond | Nacht van de Nacht |
| 26-10-2024 | Landelijk evenement i.s.m. de Nederlandse Natuur en Milieufederaties, |
| 19:30 | Aandacht voor lichtvervuiling en energiebesparing |
| Sterrenwacht Saturnus Heerhugowaard organiseert tijdens de nacht van de nacht bij helder weer sterrenkijken voor jong en oud. Door de telescopen in de koepel en ook op het waarneem plein kan naar de sterrenhemel worden gekeken. Bij bewolkt weer hebben we een alternatief programma met een rondleiding door de sterrenwacht en de koepel en vertellen wij u graag over de sterrenhemel. Ook voor ouders met kinderen die bij helder weer met telescopen, wat vroeger op een avond, met kinderen naar de sterrenhemel willen kijken. Bij sterrenwacht Saturnus heeft u de ruimte om u ter verbazen. Tijdens de Nacht van de Nacht doven gemeentes, bedrijven en huishoudens hun verlichting om aandacht te vragen voor lichtvervuiling en energiebesparing. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 1-11-2024 | Ronald Aker |
| 20:00 | Het Yerkes observatorium in Wisconsin. |
| Zowel over de historie van de sterrenwacht, met nog steeds de grootste refractor ter wereld, en een uitgebreid verslag van mijn bezoek aan dit indrukwekkende observatorium in juni dit jaar. Ook de architectuur van het gebouw zelf is zeer bijzonder en de moeite waard. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 8-11-2024 | Henk Mink |
| 20:00 | Exoplaneten. |
| Zijn wij alleen in het heelal? Al sinds mensenheugenis is dit onderwerp van gesprek in de filosofie en astronomie. Met de komst van steeds grotere aard- en ruimtetelescopen werd het mogelijk het bestaan van planeten bij andere sterren aan te tonen. In 1992 werd de eerste exoplaneet ontdekt. Henk gaat in zijn lezing in op de zoektocht naar exoplaneten, de waarneemtechniek en de huidige stand van zaken in het onderzoek. | |
| Zaterdagavond | Lezing |
| 9-11-2024 | Eef Boschman |
| 19:00 | De aardse planeten |
| Vandaag gaan we de planeten Venus, de aarde en Mars verkennen. Ook brengen we een kort bezoek aan Mercurius en onze maan. Ze hebben allemaal een vast oppervlak waarop je zou kunnen lopen. Maar is dat verstandig? En hoe ziet het weer eruit op de planeten? Zou je er in de toekomst op vakantie kunnen of willen gaan? | |
| Vrijdagavond | Inloop en kijkavond |
| 15-11-2024 | Saturnus evenement |
| 19:30 | Een informele inloop en kijkavond zonder programma. |
| Praten over astronomie, fotografie, en bij helder weer, kijken door de telescopen van de sterrenwacht. Het is ook een goede gelegenheid om vragen te stellen en/of problemen met uw eigen telescoop te bespreken. | |
| Zaterdagavond | Knutselen |
| 16-11-2024 | Lisa Bruin |
| 19:00 | Knutselen met Lisa in november. |
| Lisa gaat weer knutselen met de kinderen van de jeugdgroep. Het onderwerp dat Lisa bedenkt heeft altijd wel iets met het zonnestelsel, de ruimte of ruimtevaart te maken. Als het helder is kijken we even door de telescoop. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 22-11-2024 | Frans Anink |
| 20:00 | Het Discovery programma van NASA. |
| Na een aantal mislukte dure missies in de 80'er jaren van de vorige eeuw lanceerde de toenmalige directeur van de NASA Daniel S. Goldin een nieuw plan voor effectievere interplanetaire missies. Sneller, beter, goedkoper dan de traditionele insteek van de NASA. Willekeurige organisaties mochten voorstellen maken en werden door middel van een peer reviewproces geselecteerd. De gekozen projecten stonden onder leiding van een Principal Investigator (PI). De tijd van de ontwikkelingsfase tot lanceerdatum is niet langer dan 36 maanden. Tijdens de lezing worden diverse projecten behandeld zoals: Near Shoemaker; Deep Inpact; Stardust; Messenger; Dawn; Grail en Geneses. | |
| Zaterdagavond | Lezing |
| 23-11-2024 | Channah Vogel (SRON) |
| 19:00 | De spectrometer. |
| Channah vertelt over de spectrometer en daarna gaan jullie er allemaal eentje maken. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 29-11-2024 | Thea Schenk |
| 20:00 | Aurora. |
| Ook na vele waarnemingen blijft de Aurora een fascinerend en prachtig fenomeen. Enige kennis van de processen maakt duidelijk waarom de waarnemingen zo kunnen verschillen, waarom de kleuren er met het blote oog anders uitzien dan op foto's, en hoe de kleuren ontstaan. Deze lezing behandelt zonnewind, kleurvorming en waarneming, en factoren die de presentatie van de Aurora beïnvloeden. Er wordt ook stilgestaan bij historie, buitenaardse aurora's, informatie sites/apps en fotografie. Een lezing voor iedereen die de Aurora wil gaan zien, of al gezien heeft en er wat meer over wil weten. | |
| Zaterdagavond | Lezing |
| 30-11-2024 | Theo Hoogerhuis |
| 19:00 | Pictures from space. |
| Waar komen toch de foto's uit de ruimte vandaan, wie of wat maakt die mooie plaatjes. We kijken op deze manier naar het zonnestelsel een klein beetje in de ruimte. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 6-12-2024 | Hans Kruimer |
| 20:00 | Zwaartekracht. |
| Tijdens deze lezing wordt ingegaan op wat zwaartekracht eigenlijk is en hoe we de effecten van de kromming van ruimtetijd heden ten dage kunnen waarnemen. Maar voordat dit wordt uitgelegd volgt een route langs de aardvaders van de zwaartekracht om uiteindelijk via o.a. Galileo Galilei en Newton uit te komen bij de theorie van Einstein, waarbij ook stil wordt gestaan bij de aanvankelijke ontvangst van de theorie in 1915 en zijn renaissance. | |
| Zaterdagavond | Lezing |
| 7-12-2024 | Eef Boschman |
| 19:00 | Exoplaneten. |
| Ook andere sterren dan de zon hebben planeten. Ze zijn heel ver weg en dus heel moeilijk te vinden. Toch zijn er inmiddels duizenden ontdekt. Hoe hebben we dat voor elkaar gekregen en wat weten we op dit moment van al die planeten? | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 13-12-2024 | Hans vd Berg |
| 20:00 | Een zonsverduistering zien. |
| Op 8 april vorig jaar heb ik in Texas mijn eerste zonsverduistering mogen waarnemen en fotograferen. Vanavond neem ik jullie mee op mijn astronomische reis door Amerika, naar Mission Control in Houston en het McDonalds Observatorium in het oosten. Maar vooral naar de totale zonsverduistering en mijn beelden van dit spektakel, een gebeurtenis die ik iedereen gun! | |
| Zaterdagavond | Knutselen |
| 14-12-2024 | Lisa Bruin |
| 19:00 | Knutselen met Lisa in december. |
| De kinderen van jeugdgroep, ~6jr en ouder, gaan vanavond, vlak voor kerst en nieuwjaar weer knutselen met Lisa. Wie weet wat Lisa voor vanavond bedenkt mag het zeggen. Alvast fijne feestdagen. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 20-12-2024 | Paul Volman |
| 20:00 | Zonnetelescopen van Galileo tot Hubble. |
| Hoe nam men vroeger de zon waar en hoe wordt dat nu met de professionele telescopen gedaan? | |
| Zaterdagavond | Lezing |
| 21-12-2024 | Theo Hoogerhuis |
| 19:00 | Astronomie en de kerk |
| Zo vlak voor kerst vragen wij ons af hoe wij aan de kerstboom zijn gekomen en de kalender. Een reis door de tijd met culturen en astronomen. | |
| Vrijdagavond | Inloop en kijkavond |
| 3-1-2025 | Saturnus evenement |
| 19:30 | Een informele inloop en kijkavond zonder programma. |
| Praten over astronomie, fotografie, en bij helder weer, kijken door de telescopen van de sterrenwacht. Het is ook een goede gelegenheid om vragen te stellen en/of problemen met uw eigen telescoop te bespreken. | |
| Zaterdagmiddag | Nieuwjaarsreceptie voor donateurs van de sterrenwacht |
| 4-1-2025 | Saturnus evenement |
| 13:30 | Zaterdagmiddag Nieuwjaarsreceptie. |
| Sterrenwacht open va. 13:30 | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 10-1-2025 | Hans Kruimer |
| 20:00 | Neutronensterren en zwarte gaten in het licht van Einstein |
| Deze lezing is het vervolg op de lezing van Hans over zwaartekracht op 6 december 2024. Astronomen en theoretici kwamen er na observatie van neutronen sterren en zwarte gaten, met röntgen satellieten, achter dat deze met de wetten van Newton niet te verklaren zijn maar daarbij biedt de niet eerder begrepen theorie van Einstein hulp bij. | |
| Zaterdagavond | Knutselen |
| 11-1-2025 | Lisa Bruin |
| 19:00 | Knutselen met Lisa in januari. |
| Voor het eerst in 2025 gaan de kinderen van jeugdgroep, ca. 6jr en ouder, weer knutselen met Lisa. Als het vanavond ook helder is kunnen we even door de telescoop kijken. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 17-1-2025 | Eef Boschman |
| 20:00 | De Cassini-missie naar Saturnus. |
| Meer dan een decennium lang deelde het ruimtevaartuig Cassini de wonderen van Saturnus en zijn familie van ijzige manen. Tijdens de missie werden de magnetosfeer, de atmosfeer van en natuurlijk de spectaculaire ringen onderzocht. Verder stonden de manen van Saturnus in de belangstelling. Bijzondere aandacht was er voor de maan Titan. De Huygens-sonde maakte een landing op de maan en Cassini zag methaanrivieren die uitmonden in een methaanzee. Cassini zag verder geisers op Enceladus, stralen van ijs en gas die vanuit een oceaan van vloeibaar water de ruimte in worden geblazen. | |
| Zaterdagavond | Lezing |
| 18-1-2025 | Paul Volman |
| 19:00 | Saturnus 5 raket naar de maan 1. |
| De Saturnus 5 raket, van Lego, zetten we weer in elkaar. We beginnen aan de 1e trap. Paul vertelt in het kort over de geschiedenis van de raket en daarna beginnen we met de bouw ervan. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 24-1-2025 | Ronald Aker |
| 20:00 | Pluto |
| Pluto, de ontdekking, waarnemingen en onderzoek door de jaren heen, met uiteraard ook ruime aandacht voor de New Horizons missie. | |
| Zaterdagavond | Lezing |
| 25-1-2025 | Channah Vogel (SRON) |
| 19:00 | Spelen met elektronica. |
| Ontdek spelenderwijs de basis van elektronica door zelf een elektrisch apparaatje te bouwen. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 31-1-2025 | Hans vd Berg |
| 20:00 | Licht. |
| Licht, we denken er nooit over na, het is er gewoon. Maar zo 'gewoon' is dat niet! Zonder licht geen leven … Vanavond dompelen we ons onder in de fascinerende wereld van het licht. Hoe ontstaat het en is het er altijd geweest? Zal het altijd blijven bestaan? En hoe halen astronomen informatie uit dat licht ? | |
| Zaterdagavond | Knutselen |
| 1-2-2025 | Lisa Bruin |
| 19:00 | Knutselen met Lisa in februari. |
| Niemand weet wat Lisa nu weer verzint om met de kinderen van jeugdgroep, va 6jr, te kunnen knutselen misschien wel een raket of hoepelen met de ringen van Saturnus, we hebben geen idee. De jeugdgroep is gratis voor kinderen van donateurs van de sterrenwacht. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 7-2-2025 | Maarten Havinga |
| 20:00 | Modified Newtonian dynamics (MOND). |
| Modified Newtonian dynamics (MOND) is een theorie die een wijziging van de tweede wet van Newton voorstelt om rekening te houden met waargenomen eigenschappen van sterrenstelsels. De belangrijkste motivatie is het verklaren van de rotatiecurven van sterrenstelsels zonder een beroep te doen op donkere materie, en het is een van de bekendste theorieën van deze klasse. Het heeft echter geen brede acceptatie gekregen, waarbij de meerderheid van de astrofysici het Lambda-CDM-model steunt omdat het beter aansluit bij observaties. | |
| Zaterdagavond | Lezing |
| 8-2-2025 | Eef Boschman |
| 19:00 | De Cassini-missie naar Saturnus. |
| Vanavond reizen we mee met het ruimtevaartuig Cassini om de wonderen van Saturnus en zijn manen te onderzoeken. Natuurlijk bekijken we de spectaculaire ringen, we maken zelfs een landing op grote maan Titan. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 14-2-2025 | David Thoen (SRON) |
| 20:00 | Titel nog niet bekend. |
| Omschrijving nog niet beschikbaar. | |
| Vrijdagavond | Inloop en kijkavond |
| 21-2-2025 | Saturnus evenement |
| 19:30 | Een informele inloop en kijkavond zonder programma. |
| Praten over astronomie, fotografie, en bij helder weer, kijken door de telescopen van de sterrenwacht. Het is ook een goede gelegenheid om vragen te stellen en/of problemen met uw eigen telescoop te bespreken. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 28-2-2025 | Hans vd Berg |
| 20:00 | Kometen. |
| Altijd een spektakel, een zichtbare komeet. Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw zenden we er ook ruimtesondes naar toe. Vanavond heb ik het over deze vuile sneeuwballen in de ijzige kosmos. Waar komen ze vandaan en hoe ontstaat hun staart? Wat dachten de mensen die honderden jaren geleden een komeet zagen? | |
| Zaterdagavond | Lezing |
| 1-3-2025 | Paul Volman |
| 19:00 | Saturnus 5 raket naar de maan 2. |
| De Saturnus 5 raket, van Lego, Vandaag zetten we de 2e trap van de raket in elkaar. Paul vertelt in het kort over de geschiedenis van de raket en daarna beginnen we met de bouw van de 2e trap. | |
| Vrijdagavond | Landelijke Sterrenkijkdagen |
| 7-3-2025 | Landelijk evenement i.s.m. Nederlandse vereniging voor weer en sterrenkunde |
| 19:30 | |
| Op vrijdagavond, tussen 19:30- 22:00, is Sterrenwacht Saturnus tijdens de landelijke sterrenkijkdagen geopend. Belangstellenden kunnen met eigen ogen door de telescopen naar de sterrenhemel kijken. Bij slecht weer is er een alternatief programma met informatie over sterrenkunde als hobby. | |
| Zaterdagmiddag | Landelijke Sterrenkijkdagen |
| 8-3-2025 | Landelijk evenement i.s.m. Nederlandse vereniging voor weer en sterrenkunde |
| 13:30 | |
| Op zaterdagmiddag, tussen 13:30- 17:00 is Sterrenwacht Saturnus tijdens de landelijke sterrenkijkdagen geopend. Belangstellenden kunnen met eigen ogen door de telescopen naar de sterrenhemel kijken. Bij slecht weer is er een alternatief programma met informatie over sterrenkunde als hobby. | |
| Zaterdagavond | Landelijke Sterrenkijkdagen |
| 8-3-2025 | Landelijk evenement i.s.m. Nederlandse vereniging voor weer en sterrenkunde |
| 19:30 | |
| Op zaterdagavond, tussen 19:30- 22:00, is Sterrenwacht Saturnus tijdens de landelijke sterrenkijkdagen geopend. Belangstellenden kunnen met eigen ogen door de telescopen naar de sterrenhemel kijken. Bij slecht weer is er een alternatief programma met informatie over sterrenkunde als hobby. | |
| Zondagmiddag | Landelijke Sterrenkijkdagen |
| 9-3-2025 | Landelijk evenement i.s.m. Nederlandse vereniging voor weer en sterrenkunde |
| 13:30 | |
| Op zondagmiddag, tussen 13:30- 17:00 is Sterrenwacht Saturnus tijdens de landelijke sterrenkijkdagen geopend. Belangstellenden kunnen met eigen ogen door de telescopen naar de sterrenhemel kijken. Bij slecht weer is er een alternatief programma met informatie over sterrenkunde als hobby. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 14-3-2025 | Paul Volman |
| 20:00 | Spacelab Astro-1 en Astro-2 |
| NASA heeft met de spaceshuttle de Hubble Space Telescope gelanceerd, maar kort daarna werden ook Astro-1 en Astro-2 als ruimte-telescoop gelanceerd. Wat zijn dit voor telescopen en hoe worden ze bediend? Wat was hun doel? | |
| Zaterdagavond | Knutselen |
| 15-3-2025 | Lisa Bruin |
| 19:00 | Knutselen met Lisa in maart. |
| Het is alweer maart, de lente is alweer begonnen, en Lisa gaat weer knutselen met de kinderen. Misschien kunnen we ook nog even door de telescoop kijken. Het wordt vast een fijne knutselavond. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 21-3-2025 | Frans Anink |
| 20:00 | De invloed van Nederlandse astronomen in de 20ste eeuw. |
| Hoe komt het dat er in de 20ste eeuw zoveel bekende astronomen in Nederland waren. Aan de hand van het boek: De Ontdekkers van de Hemel van David Baneke komen de namen als Kaiser; Kapteyn; Hertzsprung; Oort; Pannekoek; Minnaert; Kuiper e.v.a. voorbij. Tevens zal ik ingaan op de invloed van Lorenz en de Sitter en hun relatie met Einstein. |
|
| Zaterdagavond | Lezing |
| 22-3-2025 | Theo Hoogerhuis |
| 19:00 | Aarde heelal en ruimte. |
| Vandaag kijken we naar de manier waarop men over de aarde dacht en zijn plaats in de ruimte. We komen in de verten van het zonnestelsel en uiteindelijk ver voorbij de melkweg. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 28-3-2025 | Eef Boschman |
| 20:00 | Titel 3 nog niet bekend. |
| Omschrijving nog niet beschikbaar | |
| Zaterdagavond | Lezing |
| 29-3-2025 | Paul Volman |
| 19:00 | Saturnus 5 raket naar de maan 3. |
| De Saturnus 5 raket, van Lego, De 3e en laatste (bovenste) trap zetten we in elkaar en daarmee is de raket weer helemaal compleet. Paul vertelt in het kort over de geschiedenis van de raket en daarna beginnen we met het voltooien van de raket. | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 4-4-2025 | Nicolàs de Hilster |
| 20:00 | Titel nog niet bekend. |
| Omschrijving nog niet beschikbaar | |
| Zaterdagavond | Lezing |
| 5-4-2025 | Eef Boschman |
| 19:00 | Praten over licht. |
| Hebben jullie het licht al gezien, experiment met interferometer. Wat is licht. Vingers in water (rimpelingen) | |
| Vrijdagavond | Lezing |
| 11-4-2025 | Henk Mink |
| 20:00 | Titel 2 nog niet bekend. |
| Omschrijving nog niet beschikbaar | |
| Zaterdagavond | Knutselen |
| 12-4-2025 | Lisa Bruin |
| 19:00 | Knutselen met Lisa in april. |
| De laatste knutselavond van het seizoen. Wat jullie gaan maken weten we nu nog niet. Lisa wel natuurlijk maar wij... wij in elk geval niet. Wij hopen dat jullie het leuk hebben gevonden. | |
| Vrijdagavond | Donateursavond |
| 18-4-2025 | Stichtingsbestuur Sterrenwacht Saturnus |
| 19:30 | Saturnus evenement |
| Deze informele avond organiseert het bestuur van Stichting Sterrenwacht Saturnus jaarlijks, aan het eind van het sterrenwacht seizoen, speciaal voor donateurs en vrijwilligers van de sterrenwacht. | |
| De sterrenwacht is deze avond niet geopend voor publiek. |
|
| Zaterdagavond | Lezing |
| 19-4-2025 | Theo Hoogerhuis |
| 19:00 | Titel 5 nog niet bekend. |
| Omschrijving nog niet beschikbaar | |