Vrijdagavond Lezingenprogramma aanvang 20:00

  • Toegang lezingen en de sterrenwacht € 3,50 per persoon en € 7,-- per gezin.
  • Voor donateurs van de sterrenwacht is de toegang gratis.
  • U bent al donateur van de sterrenwacht voor €47,50 per jaar.

Bijgewerkt: Theo Hoogerhuis 1 februari 2023

 

Datum Spreker Onderwerp
vr  30-sep Paul Volman Vera Rubin Observatory LSST
  Deze lezing gaat over het Vera Rubin Obervatorium dat gedurende 10 jaar    ruimte en tijd gaat bestuderen. We gaan zien hoe de bouw van dit zeer bijzondere observatorium en telescoop vordert. Welke optiek er wordt gebuikt en hoe de grootste digitale astro camera ooit werkt en eruit gaat zien. Ook gaan we het hebben over we wat er allemaal bij komt kijken
     
vr  07-okt Henk Mink De Wolkammer uit Franeker
  Eise Eisinga een Wolkammer uit Franeker ergerde zich rond 1744 over een pamflet van predikant Eelco Alta die uit een samenstand van Mercurius Venus en Mars het einde der tijden voorspelde. Om dit bijgeloof onder zijn dorpsgenoten te ontkrachten bouwde Eise in 7 jaar een planetarium in zijn woonkamer.
     
vr  14-okt Ronald Aker Amateur sterrenkunde in de jaren 70 en 80
  Amateursterrenkunde, van elfje naar Polarex. Hoe deze hobby in de jaren '70 en '80 werd beleefd, zonder computers en digitale hulpmiddelen en met een beperkte keuze in vaak dure optiek. Welke optiek was er beschikbaar, om te kopen of zelf te bouwen, en hoe ging dat met fotografie. Wat waren de informatiebronnen, alles op papier,  Volkssterrenwachten, de JWG en de Stichting De Koepel. 
     
vr  21-okt Hans van den Berg De blik naar binnen, Mercurius en Venus.
  Voor het ruimtevaarttijdperk was er maar weinig bekend over de twee binnen planeten. Hoeveel wijzer zijn wij sindsdien geworden? En hoeveel moeite kostte het om er te komen.
     
di  25-okt Sterrenwacht open
Gedeeltelijke zonsverduistering
  Deze zonsverduistering is zichtbaar in Nederland en de zon zal maximaal voor 21% bedekt worden. De verduistering begint om 11:08u en eindigt om 13:03u lokale zomertijd. De sterrenwacht is open om 11:00u
     
vr  28-okt Paul Volman
Telescopen van Galilei tot James Webb
Gewijzigde lezing Paul bespreekt de ontwikkeling van de telescoop door de eeuwen heen. Zoals die kort na de ontdekking ervan door Galileo Galilei werd gebruikt tot en met de James Webb, de nieuwste ruimtetelescoop die ons met elke nieuwe foto opnieuw verbaasd. 
     
za  29-okt Sterrenwacht open Nacht van de nacht
  Op deze avond en nacht doven gemeentes, bedrijven en huishoudens hun verlichting om aandacht te vragen voor lichtvervuiling en energiebesparing op verlichting. 
     
vr  04-nov Eef Boschman Tycho Brahe & Johannes Kepler
  Een vreemd koppel: twee totaal verschillende persoonlijkheden die de pioniers van de moderne astronomie genoemd kunnen worden.Hun werk, een combinatie van nauwkeurig waarnemen en theoretisch vernuft, leidde tot een onverwacht, maar robuust wereldbeeld.
     
vr  11-nov Nicolàs de Hilster Tot hier en (niet) verder
  Obstakels bij vroegmoderne navigatie: De vroegmoderne tijd was, op navigatiegebied, vooral een periode waarin grenzen verlegd werden, zowel geografisch, instrumenteel als methodisch. In een paar honderd jaar tijd vond er een enorme ontwikkeling in dit vakgebied plaats, al ging die ontwikkeling met horten en stoten doordat men met regelmaat niet verder dan tot een bepaald punt in de ontwikkeling kwam. Nieuwe inzichten, instrumenten en methoden waren nodig om vervolgens weer nieuwe vooruitgang te boeken. Inmiddels is de navigatie verworden tot een druk-op-de-knop-verhaal. Hoe we zover zijn gekomen is onderwerp van deze lezing.
     
vr  18-nov Rob Musquetier Bouw van een All Sky Camera
  Aan deze presentatie wordt nog gewerkt
     
vr  25-nov Channah Vogel Ground Based Telescopes
  Channah bespreekt een aantal bekende en verschillende typen ground based telescopes en gaat  dieper in op LOFAR. 
     
vr  02-dec Paul Volman James Webb Space Telescope
  In deze lezing bespreken we de verdere ontwikkeling van de James Webb telescoop, zijn de lancering en reis naar het Lagrangepunt op 1.5 miljoen km van de aarde. Vervolgens het afstellen van de telscoop en de eerste foto's die vrijgegeven zijn. Ook gaan we in op wat we verder kunnen verwacht en waar de JWST op moet letten.
     
vr  09-dec Hans Kruimer Aardobservatie
 

Lange tijd stonden telescopen op het heelal gericht, tot iemand een keer besloot naar de aarde te kijken en zo was aardobservatie vanuit de ruimte geboren.
Er zijn verschillende soorten satellieten de ruimte ingestuurd met verschillende typen instrumenten. Radar observatie is daar een van en dat is het onderwerp van deze lezing.
Wat kan radar observatie ons bieden op het gebied van infrastructuur?

     
vr  16-dec Hans van den Berg Radioastronomie
  Hoe heeft de radioastronomie zich ontwikkeld na de ontdekking in 1932 dat er straling met een grote golflengte kwam uit de richting van ons Melkwegstelsel. En welke rol heeft Nederland hierin gespeeld en speelt het nog steeds.
     
vr  23-dec Paul Volman Kerstlezing
  Kersttradities zijn al bekend van ver voor de geboorte van Christus. Deze tradities werden gevierd rondom de winterzonnewende de kerk heeft van deze vele heidense feesten meer structuur in weten te brengen. Verder gaan we in op de ster van Bethlehem, welke astronomische waarneming is daarmee verbonden
Datum Spreker Onderwerp
     
vr  06-jan Sterrenwacht open Kijkavond
  Deze vrijdagavond maakt geen deel uit van het lezingen programma. Het is een informele inloopavond zonder programma. Als het helder is gaat de koepel open.
     
vr  13-jan Ronald Aker Voyager en de grote gasreuzen
  In deze lezing bespreekt Ronald de reis van de beide Voyager ruimtesondes die inmiddels het zonnestelsel hebben verlaten. Aan het begin van hun reis hebben de Voyagers schitterende foto's gemaakt van planeten en hebben daarmee met veel resultaat bijgedragen aan het onderzoek van de gasreuzen binnen ons zonnestelsel. 
     
vr  20-jan Frans Postema Leven, Oorsprong en ontwikkeling
  Hoe denkt men dat leven ontstaan is. Hoe heeft het zich ontwikkeld en hoe is het naar de mens geëvolueerd. Hoe gaat het verder? Hoe is de religie ontstaan."
     
vr  27-jan Hans van den Berg Het Hertzsprung-Russell diagram 
  In dit diagram worden de absolute magnitude en temperatuur van sterren tegen elkaar uitgezet. Daarmee krijgen we meer inzicht in de evolutie van sterren. Vanavond gaan we hier dieper op in. Hoe is het H-R diagram ontdekt en hoe werkt het? En wat gaat er in de toekomst met onze zon gebeuren?
     
vr  03-feb Henk Mink Van Apollo naar Artemis
  In de komende jaren wil NASA de eerste astronauten op de maan laten landen sinds 1972, inclusief de eerste vrouw die naar het maanoppervlak reist.  In de voetsporen van het Apollo-programma, zou deze 21e-eeuwse maancampagne, Artemis genaamd, de mensen al in 2025 naar het oppervlak van de maan kunnen terugbrengen.
     
vr  10-feb Eef Boschman Over Bejaarde Sterren
  In het grootste deel van zijn leven is een ster haast onveranderlijk. Maar het einde van dit leven is een spektakel en de erfenis die wordt achtergelaten bestaat uit een een klomp bizarre materie en een wolk stof die de primaire ingrediënten voor leven bevat. In dit verhaal gaan we In op hetgeen we wel en niet begrijpen van deze bijzondere levensfase van een ster en de restanten die overblijven.
     
vr  17-feb Channah Vogel
Ruimte Elektronica
  Channah bespreekt het bouwen van elektronica voor ruimte toepassingen. Het ontwerp proces en de te nemen stappen die daarbij komen kijken.
     
vr  24-feb Sterrenwacht open  - 19:30-22:00                           - Landelijke Sterren kijkdagen
  Geen jeugdgroep maar de kinderen zijn natuurlijk wel welkom!
Op vrijdagavond, tussen 19:30- 22:00, is  Sterrenwacht Saturnus tijdens de landelijke sterren kijkdagen geopend. Belangstellenden kunnen met eigen ogen door de telescopen naar de sterrenhemel kijken. Bij slecht weer is er een alternatief programma met informatie over sterrenkunde als hobby.
     
za  25-feb Sterrenwacht open - 13:30-17:00 & 19:30-22:00  - Landelijke Sterren kijkdagen
  Geen jeugdgroep maar de kinderen zijn natuurlijk wel welkom!
Op zaterdagmiddag, tussen 13:30- 17:00, en op zaterdagavond tussen 19:30 - 22:00 is  Sterrenwacht Saturnus tijdens de landelijke sterren kijkdagen geopend. Belangstellenden kunnen met eigen ogen door de telescopen naar de sterrenhemel kijken. Bij slecht weer is er een alternatief programma met informatie over sterrenkunde als hobby.
     
zo  26-feb Sterrenwacht open - 13:30-17:00 & 19:30-22:00  - Landelijke Sterren kijkdagen
  Geen jeugdgroep maar de kinderen zijn natuurlijk wel welkom!
Op zondagmiddag, tussen 13:30- 17:00, en op zondagavond tussen 19:30 - 22:00 is  Sterrenwacht Saturnus tijdens de landelijke sterren kijkdagen geopend. Belangstellenden kunnen met eigen ogen door de telescopen naar de sterrenhemel kijken. Bij slecht weer is er een alternatief programma met informatie over sterrenkunde als hobby.
     
vr  03-mrt Gerard Smit Een rondreis door het zonnestelsel
  Gerard neemt ons mee op een reis door het zonnestelsel.
     
vr  10-mrt Paul Volman SpaceX Starship
  De SN9 wordt het eerste commerciële ruimtevaartuig zijn dat in staat moet zijn om mensen naar planeten of verder te kunnen vervoeren. We gaan in deze lezing zien wat er allemaal in dit ruimtevaartuig zit en hoe immens groot het project en de raket is. Ook zullen we zien dat de leefruimte van de astronauten behoorlijk is vergroot om dit soort lange reizen naar bv  Mars te kunnen overleven en aangenaam te maken.
     
vr  17-mrt Frans Anink De ontdekking van de Grootte van het Heelal.
 

Aan de hand van technische boeken uit het begin van 1900 onderzoeken wij hoe men langzamerhand het heelal groter ziet worden. Met behulp van betere instrumenten ontdekt men uiteindelijk dat er sterrenstelsels bestaan die zich ver buiten de Melkweg bevinden.

     
vr  24-mrt Rob Musquetier Astrofotografie, Camera en Montering
 

Astrofotografie - Camera, Statief, Montering en overige overwegingen

Met deze presentatie geeft Rob diegene die met Astrofotografie aan de slag willen praktische handvaten om kwalitatief hoogwaardige foto’s vast te leggen. Hij behandeld diverse onderwerpen waaronder de mogelijke objectkeuzes en de hiervoor geschikte camera’s, statieven en monteringen. Daarnaast passeren diverse overige overwegingen, tips en tricks de revue om de kans op het vastleggen van prachtige astro-foto’s aanzienlijk te vergroten!

     
vr  31-mrt Hans Kruimer Planeetobservatie (waarneming)
 

Hans vertelt over de waarneming van planeten en de uiteindelijke definitie van ons zonnestelsel. Tegenwoordig ontdekken we planeten rond andere sterren in onze Melkweg maar hoe weten we dat en hoe komen we achter eigenschappen daarvan zoal als de leefbare zone en atmosfeer. Hoe reizen we naar de binnen planeten, Mercurius en Venus, en hoe naar de buitenplaneten van ons zonnestelsel. Op welke manier kunnen we daar landen maar kunnen we er ook wonen?

     
vr  7 april
Nicolàs de Hilster De vroege geschiedenis van de telescoop
 

De Vroege Geschiedenis van de Telescoop: c. 2600 v.Chr. – AD1608:  
De "uitvinding" van de telescoop in 1608 was geen op zichzelf staande gebeurtenis, maar het gevolg van een eeuwenlange ontwikkeling op het gebied van optica, die uiteindelijk in dat jaar tot de eerste bruikbare telescoop leidde. In deze lezing wordt gekeken naar de geschiedenis van het maken van lenzen en spiegels door de eeuwen heen en begint daarbij ver buiten het Europese continent.

     
vr  14-apr Theo Hoogerhuis De middeleeuwse Chinese sterrenhemel
 

Bijna elke cultuur had een eigen kijk op de sterrenhemel. Deze lezing gaat over de sterrenhemel van het oude China in de vroege middeleeuwen, ca 700nC, en de invloed daarvan op de nabije omgeving.

     
vr  21-apr Eef Boschman De verkenning van Mars
 

In de laatste decennia is Mars bezocht door ruimtevaartuigen die in een baan om de 'rode planeet’ zijn gebracht en landers die enige tijd actief zijn geweest (of nog zijn). Wat zijn we tot dusverre te weten gekomen?

     
vr  28-apr Sterrenwacht evenement Donateursavond
  Deze laatste avond van het Sterrenwacht seizoen 2022-2023 is alléén en speciaal voor donateurs van de sterrenwacht.